หลักการอันเป็นสาระสำคัญของกฎหมายที่จะตราขึ้น

๑. แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕ เพื่อจัดตั้งกระทรวงการอุมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม โดยเพิ่มหมวดเกี่ยวกับกระทรวง และยกเลิกกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

๒. แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ ดังนี้

     ๒.๑ เพิ่มเติมอำนาจหน้าที่ของกระทรวงศึกษาธิการเกี่ยวกับการส่งเสริมและกำกับดูแลการศึกษา โดยยกเว้นการศึกษาระดับอุดมศึกษา แก้ไขเพิ่มเติมการจัดระเบียบราชการในกระทรวงศึกษาธิการ และตัดบทบัญญัติในส่วนที่เกี่ยวกับคณะกรรมการการอุดมศึกษาออก

     ๒.๒ เพิ่มอำนาจหน้าที่และการจัดระเบียบราชการในกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม รวมทั้งเพิ่มบทบัญญัติในส่วนที่เกี่ยวกับคณะกรรมการการอุดมศึกษา โดยกำหนดองค์ประกอบและวิธีการได้มาซึ่งคณะกรรมการชุดดังกล่าว

     ๒.๓ แก้ไขเพิ่มเติมการกำหนดระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีการประกันคุณภาพการศึกษา โดยกำหนดให้การศึกษาขั้นพื้นฐานและการอาชีวศึกษาเป็นไปตามกฎกระทรวง สำหรับการศึกษาระดับอุดมศึกษาให้เป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยการนั้น

     ๒.๔ แก้ไขเพิ่มเติมการประเมินผลการจัดการศึกษาของสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา ในส่วนที่มิใช่การจัดการอุดมศึกษาซึ่งอยู่ในอำนาจหน้าที่ของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม

     ๒.๕ เพิ่มเติมบทนิยามคำว่า “คณาจารย์” ในหมวด ๗ เพื่อยกเว้นคณาจารย์ที่สังกัดกระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม

๓. แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๔๖

     ๓.๑ แก้ไขเพิ่มเติมการจัดระเบียบราชการของกระทรวงศึกษาธิการเพื่อให้กระทรวงศึกษาธิการมีการจัดระบียบบริหารราชการในสถานศึกษาของรัฐที่จัดการศึกษาระดับปริญญาที่เป็นนิติบุคคล แต่ไม่รวมถึงการจัดการศึกษาที่อยู่ในอำนาจหน้าที่ของกระทรวงอื่น

     ๓.๒ แก้ไขเพิ่มเติมการแบ่งส่วนราชการในส่วนกลางของกระทรวงศึกษาธิการ โดยตัดบทบัญญัติในส่วนที่เกี่ยวกับสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา คณะกรรมการอุดมศึกษา และเลขาธิการคณะกรรมการการอุดมศึกษาออก

     ๓.๓ แก้ไขเพิ่มเติมการตรวจราชการและการดำเนินการของคณะกรรมการต่าง ๆ โดยตัดบทบัญญัติที่กำหนดให้ตรวจราชการและการดำเนินการของคณะกรรมการต่าง ๆ ต้องไม่กระทบกระเทือนต่อสาระการบริหารและการจัดการของสถานศึกษาของรัฐที่จัดการศึกษาระดับปริญญาที่เป็นนิติบุคคลในสายบังคับบัญชาของสำนักงานคณะกรรมการอุดมศึกษาออก เพื่อให้สอดคล้องกับการตัดบทบัญญัติในส่วนที่เกี่ยวกับสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษาออก

     ๓.๔ แก้ไขเพิ่มเติมอำนาจหน้าที่ของสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการในการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาระดับต่ำกว่าปริญญา เพื่อเสริมการบริหารและการจัดการขอบเขตพื้นที่การศึกษา โดยตัดบทบัญญัติในส่วนที่เกี่ยวกับรูปแบบวิทยาลัยชุมชนและรูปแบบอื่นออก

๔. แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ โดยแก้ไขเพิ่ม บทนิยามคำว่า “สถาบันอุดมศึกษา” องค์ประกอบของคณะกรรมการข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา คณะกรรมการพิจารณาวินิจฉัยอุทธรณ์และร้องทุกข์ ผู้รักษาการตามกฎหมาย และกฎหมายที่กำหนดผู้บังคับบัญชาของอธิการบดีซึ่งถูกกล่าวหาว่ากระทำผิดวินัย

๕. แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติสถาบันอุดมศึกษาเอกชน พ.ศ. ๒๕๔๖ โดยแก้ไขคำว่า “สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา” และคำว่า “เลขาธิการคณะกรรมการการอุดมศึกษา” เป็น “สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม” และ “ปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม”  รวมทั้งแก้ไขเพิ่มเติม บทนิยามคำว่า “กระทรวง” ผู้รักษาการตามกฎหมาย และกำหนดให้รัฐมนตรีมีอำนาจสั่งให้ข้าราชการในสังกัดไปปฏิบัติราชการในสถาบันอุดมศึกษาเอกชน

๖. แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติการบริหารส่วนงานภายในของสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๐ โดยแก้ไขเพิ่มเติม บทนิยามคำว่า “สถาบันอุดมศึกษา” กฎหมายที่จัดตั้งคณะกรรมการอุดมศึกษา และผู้รักษาการตามกฎหมาย

           ๗. แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติกองทุนสนับสนุนการวิจัย พ.ศ. ๒๕๓๕ เพื่อให้สอดคล้องกับการจัดตั้งกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม